Diyabet, gün geçtikçe görülme sıklığı artan, kişinin yaşam kalitesini oldukça etkileyen, kontrol altında tutulmazsa birçok akut ve kronik komplikasyonu da beraberinde getirerek; gittikçe kötüleşen bir tablo sergileyen kronik bir hastalıktır. Besinlerden alınan besin ögeleri vücutta kullanılmak üzere glikoza (şekere) dönüşerek kana geçer ve kanda şeker oranı yükselir. Sağlıklı kişilerde kan şekerini normal seviyelerde tutmak için pankreastan; kan şekerinin hücrelere alınmasını kolaylaştıran insülin hormonu salgılanır. Diyabetli kişilerde ise insülin salgılanmaz (Tip 1 Diyabet) veya salgılanan insülin miktarı kan şekerini düşürmeye yetmez.(Tip 2 Diyabet)           

 Diyabette tedavinin amacı kan şekerini normal düzeyde tutarak, kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) ve yüksekliğini (hiperglisemi) ve bunlara bağlı olarak, komplikasyonların gelişmesini önlemektir. Tıbbi tedavi, hastalık konusunda eğitim, fiziksel aktivite ve beslenme tedavisi, tedavinin önemli 4 faktörüdür. 

 Diyabet ve Beslenme Tedavisi Amaçları 

            Öncelikli olarak hastanın metabolik kontrolünü sağlamak amaçlanır. İyi bir metabolik kontrol kan şekeri, kolesterol gibi, hastalık için belirleyici moleküllerin kan düzeylerini normal sınırlar içinde tutmaktan geçer. Bunun için; 

 - Açlık Kan Şekeri (AKŞ) : 70-120mg/dl arasında,

 - Tokluk Kan Şekeri (TKŞ)(Yemekten 1,5-2 saat sonra ölçülür): 140 mg/dl ‘dan düşük,

 - HbA1c (geriye dönük 3 aylık kan şekeri düzeyini gösterir) : %6.5 ‘tan düşük,

 - Total Kolesterol: 200 mg/dl’dan düşük,

 - LDL Kolesterol (Kötü Kolesterol) : 100 mg/dl’dan düşük,

 - HDL Kolesterol (İyi Kolesterol) : 50mg/dl ‘den yüksek,

 - Trigliserit (Kandaki yağ) : 150mg/dl’den düşük olmalıdır.           

 Bunların dışında hasta fazla kiloluysa normal vücut ağırlığına düşmesi gerekir. 

 Diyabet ve Beslenme Tedavisi Uygulanması 

            Metabolik kontrolün sağlanmasında en önemli etken dengeli ve yeterli olarak doğru beslenmektir. İnsülin enjeksiyonu veya ağızdan alınan diyabet ilaçları kullanan hastalarda dahi beslenme, tedavinin en önemli parçasıdır. Hastaya doğru beslenme becerisi kazandırmak için öncelikle beslenme eğitimi verilir. Eğitim sonrası, beslenme ve diyet uzmanı tarafından, hastanın yaş, boy ve vücut ağırlığına, kullandığı ilaçlara, kan değerlerine, fiziksel aktivitesine, sosyoekonomik düzeyine ve yaşam tarzına göre, bireye özgü bir beslenme programı hazırlanarak beslenme tedavisi uygulanır.           

 Diyabet ve Beslenme Tedavisi İlkeleri 

            Tavsiye edilen beslenme programında, günlük alınması gereken enerji miktarı hastaya göre belirlenir. Enerjinin -20’sini proteinlerin, %55-60’ını karbonhidratların ve %25-30’unu yağların oluşturması önemlidir. Kişinin alması gereken vitamin ve mineral miktarını sağlayacak besin grupları ile besin çeşitliliği önemsenir ve ideal metabolik kontrolü riske atabilecek besin grupları, besin çeşitlerinden kaçınılır. Kan şekerinin gün içerisinde dengede kalabilmesi için öğün sayısı ve öğün zamanları belirlenir. Diyabet ve beslenme tedavisi alanındaki güncel rehberlere uygun, doymuş yağ ve kolesterol oranı düşük bir örnek menü düzenlenir.           

            Hastanın beslenme alışkanlıklarını bu şekilde değiştirmesi ve önerileri uygulaması, hastalığını kontrol altında tutmasını ve yaşam kalitesinin yükselmesini sağlayacaktır.